Η ιστορία της γιορτής του Αγίου Βαλεντίνου!

Ο Άγιος Βαλεντίνος γεννήθηκε στην πόλη Terni της Ιταλίας γύρω στο 175 μ.Χ. Έγινε ο πρώτος επίσκοπος το 197 μ.Χ. και πέθανε στις 14 Φεβρουαρίου του 273 μ.Χ.

Η παγκόσμια φήμη του οφείλεται στον θρύλο, που γεννήθηκε στις Αγγλοσαξονικές χώρες, και που σύμφωνα με αυτόν, ο Άγιος Βαλεντίνος συνήθιζε να δωρίζει στους νέους επισκέπτες του ένα λουλούδι από τον κήπο του. Σε δύο απ’ αυτούς γεννήθηκε η αγάπη που τελικά παντρεύτηκαν και έζησαν τόσο ευτυχισμένοι ώστε και άλλοι νέοι από έκτοτε ακολούθησαν το παράδειγμά τους, επισκεπτόμενοι το Terni.

Ποιος είναι ο Άγιος Βαλεντίνος ;

Πρόκειται για άγιο των Καθολικών. Υπήρξε επίσκοπος του Τέρμι της Ιταλίας.
Λατρεύεται από τον 4ο αιώνα στη Ρώμη, στο παρεκκλήσι της βασιλικής της Via Flaminia. Θεωρείται προστάτης των επιληπτικών. Μαζί με τον Αγιο Μάριο, πάντρευαν ζευγάρια χριστιανών την εποχή που ο Κλαύδιος το είχε απαγορεύσει γιατί δεν έβρισκε άνδρες για τις εκστρατείες του και πίστευε ότι ο λόγος ήταν πώς οι άνδρες δεν ήθελαν να αφήσουν τις οικογένειές τους και τις αγαπημένες τους.

Δεν προβληματίστηκε όμως πολύ και με ένα διάταγμα απαγόρευσε όλους τους αρραβώνες και τους γάμους στη Ρώμη.

Η απόφαση αυτή βρήκε αντίθετο το νεαρό ιερέα Βαλεντίνο ο οποίος, αψηφώντας την, συνέχισε να παντρεύει ζευγάρια κρυφά. Ο Κλαύδιος όμως δεν άργησε να το μάθει και τιμώρησε τον Βαλεντίνο με φυλάκιση και αποκεφαλισμό.
Λέγεται μάλιστα πως την ημέρα που θα πέθαινε, η οποία ενδεχομένως να ήταν η 14η Φεβρουαρίου, άφησε ένα ευχαριστήριο γράμμα στην κόρη του φύλακα των φυλακών, που του κρατούσε συχνά συντροφιά, υπογράφοντας ”Με αγάπη, ο Βαλεντίνος σου”- η φράση που έμελλε να γραφτεί εκατομμύρια φορές στους επόμενους αιώνες.

Η χριστιανική καθολική εκκλησία τίμησε τη μνήμη του Βαλεντίνου και τον αναγνώρισε σαν οσιομάρτυρα, αφιερώνοντάς του τη 14η Φεβρουαρίου.
Στο Μεσαίωνα, μάλιστα, ο Βαλεντίνος ήταν ένας από τους πιο δημοφιλείς αγίους σε Αγγλία και Γαλλία. Πιο συγκεκριμένα, στη Μεγάλη Βρετανία η ημέρα του Αγ. Βαλεντίνου ξεκίνησε να είναι δημοφιλής γύρω στο 17ο αιώνα, ενώ μέχρι τα μέσα του 18ου αι. ήταν συχνό φαινόμενο, ανάμεσα στους εραστές κάθε κοινωνικής τάξης, να ανταλλάζονται λόγια και σημειώματα αγάπης.

Όπως θα δούμε πιο κάτω, ο άγιος αυτός της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, δεν έχει απολύτως καμιά σχέση με τη γιορτή.

Πάνω σ' αυτό, σημειώνει η "Βρετανική εγκυκλοπαίδεια": «Η μέρα του Αγίου Βαλεντίνου σαν γιορτή των ερωτευμένων, η εκλογή ερωμένων και η ανταλλαγή καρτών απ' τους ερωτευμένους, δεν έχει καμιά σχέση με τον Άγιο ή κάποιο γεγονός της ζωής του.»

Πώς προήλθε αυτή η γιορτή;

Αν κάνουμε μια σύντομη ιστορική αναδρομή, θα δούμε πως η γιορτή τούτη είναι κατάλοιπο αρχαίων ειδωλολατρικών εθίμων.
Οι ρίζες του εορτασμού του Αγίου Βαλεντίνου χάνονται στα βάθη του χρόνου, φτάνοντας μέχρι την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Τότε τη 14η Φεβρουαρίου πραγματοποιούνταν εκδηλώσεις προς τιμήν της θεάς Juno, η οποία ήταν προστάτιδα της οικογένειας και της συζυγικής αγάπης, ενώ μία ημέρα αργότερα άρχιζε μία παγανιστική γιορτή αφιερωμένη στη γονιμότητα και τον έρωτα, τα “Lupercalia”.
Η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου φαίνεται να καθιερώθηκε το 496 μ.Χ., όταν ο πάπας Γελάσιος μετέφερε τα “Lupercalia” μία ημέρα νωρίτερα, ώστε να σταματήσει η λατρεία τους.

Τα έθιμα ανταλλαγής δώρων μεταξύ των "αγαπημένων" συνηθίζονταν από εκείνη την εποχή.

Η "αμερικανική εγκυκλοπαίδεια" αναφέρει πως τα έθιμα αυτά «έρχονται σε μας από τη ρωμαϊκή γιορτή "ΛΟΥΠΕΡΚΑΛΙΑ", που γιορτάζονταν το Φεβρουάριο και όπου έβαζαν τα ονόματα νεαρών κοριτσιών σ' ένα κουτί και οι άντρες έπαιρναν εκείνη που θα τους τύχαινε στο λαχνό το όνομα της».
Αυτά συνήθως οδηγούσαν τους νέους στην πορνεία και τα όργια.
Το έθιμο έφεραν στην Αγγλία οι Ρωμαίοι και συνεχίστηκε και στη χριστιανική εποχή. Μετά την αναγνώριση του Χριστιανισμού, ως επίσημης θρησκείας του κράτους, έγιναν προσπάθειες κατάργησης της γιορτής.
Όμως, αυτό που τελικά κατορθώθηκε, ήταν ν' αλλάξει η γιορτή από Λουπερκάλια σε μέρα του Αγίου Βαλεντίνου!

Μια άλλη εκδοχή θέλει τον Άγιο Βαλεντίνο να βοηθά τους χριστιανούς να αποδράσουν από τις ρωμαϊκές φυλακές, όπου βασανίζονταν. Όταν τον έπιασαν, τον βασάνισαν και τον αποκεφάλισαν. Η ημέρα κατά την οποία μαρτύρησε χαρακτηρίστηκε ημέρα αγάπης.

Εκτός του γενικού ρωμαϊκού ημερολογίου βρίσκεται από το 1969 ο εορτασμός της ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου στις 14 Φεβρουαρίου, καθώς τότε, κατά την αναθεώρηση του ρωμαιοκαθολικού εορτολογίου, το Βατικανό απεφάνθη πως, "παρότι η μνημόνευση του Αγίου Βαλεντίνου έρχεται από την αρχαιότητα, η γιορτή θα παραμείνει μόνο στα επιμέρους ημερολόγια, καθώς πέρα από το όνομά του τίποτα δεν είναι γνωστό για τον Άγιο Βαλεντίνο, εκτός του ότι ετάφη στην οδό Φλαμίνια στις 14 Φεβρουαρίου".
Πάντως, οι Άγιοι Βαλεντίνοι ήταν δύο, εκείνος της Ρώμης και ο άλλος του Τέρνι, όμως μέχρι την εποχή που η γιορτή σχετίστηκε με τον έρωτα και τους ερωτευμένους κανείς δεν ξεχώριζε τους δύο μάρτυρες.

Μία άλλη εκδοχή για την ημέρα του Βαλεντίνου, είναι ότι πιθανότατα προέρχεται από την αρχαία πεποίθηση ότι τα πουλιά άρχιζαν να ζευγαρώνουν στις 14 Φεβρουαρίου.